Michiel Brandt
Coach voor persoonlijke en zakelijke innovatieSVC
VU-STUDENTEN EN HET NEW FINANCIAL FORUM
“Er is geen directe link tussen een duurzaam beleid van financiële dienstverleners en het vertrouwen van consumenten. Consumenten verwachten een duurzaam beleid van een bank of verzekeraar, maar gaan zelf voor een lage prijs en hoge kwaliteit van de producten. Een duurzame, groene verzekeraar lijkt bijvoorbeeld weinig kans te hebben als de producten en diensten er duurder door zouden worden. Duurzaamheid zal je daarom wettelijk moeten afdwingen.”
Dit was een van de pitches over vertrouwen in de financiële sector van tweedejaars studenten Bestuurskunde aan de VU Amsterdam. Tijdens de laatste bijeenkomst van het werkcollege Vertrouwen in de financiële sector, dat in totaal zes weken in beslag nam, gingen de studenten naar aanleiding van hun presentaties in dialoog met Ambassadeurs van het New Financial Forum: Boudewijn van Uden (a.s.r.), Willem Vreeswijk (VVP), ondergetekende en met Erik van Rietschoten (De Goudse en promovendus op het onderwerp vertrouwen). De presentaties leiden uiteindelijk tot individuele eindscripties. Het aardige is dat niet alleen literatuuronderzoek en interviews met financiële dienstverleners deel uitmaken van de eindscripties, maar ook de input van de Ambassadeurs van het New Financial Forum.
De pitches waren divers. Zo onderzocht een groep het vertrouwen in de accountancy, een beroepsgroep die de afgelopen jaren, net als de financiële sector, grote deuken in het vertrouwen heeft opgelopen. De studenten verwezen onder meer naar een onderzoek van het Financieele Dagblad waaruit blijkt dat het vertrouwen in accountants bij burgers en toezichthouders sinds 2013 is toegenomen, maar afnam bij financiële dienstverleners. Onderzoeksvraag was wat de oorzaak hiervan is: zijn financiële dienstverleners misschien zelf niet integer en vertrouwen zij daarom accountants niet of zijn er andere redenen?
Een andere groep onderzocht wat de belangrijkste factoren voor bedrijven zijn om financiële dienstverleners te vertrouwen. Daarbij werd onder meer onderscheid gemaakt in familiebedrijven, zzp-ers, beursgenoteerde bedrijven. Een factor die het vertrouwen positief beïnvloedt, is financiële transparantie. Sinds pensioenfondsen meer inzicht geven in hun kosten, neemt het vertrouwen toe. Andere factoren die belangrijk zijn: competenties, stabiliteit, integriteit en goede bedoelingen. Bovendien moeten de normen en waarden van een financiële dienstverlener aansluiten bij de normen en waarden in de samenleving. Als je alles goed doet, verbetert je reputatie.
Veel onderzoek was er naar de samenhang tussen mvo en vertrouwen. Belangrijke vraag is wat mvo precies is. Het is in ieder geval meer dan een afdeling in een concern die zich hiermee bezig houdt. Ook is het niet zo dat een duidelijk mvo-beleid direct leidt tot een betere reputatie. Consumenten vinden een mvo-beleid belangrijk, vinden het ook een vereiste dat verzekeraars en banken niet investeren in clusterbommen of kinderarbeid, maar zullen bij de aanschaf van producten of diensten toch altijd eerst kijken naar hun eigen voordeel. Een duurzame financiële dienstverlener hoeft dus niet op meer klanten te rekenen. Triodos Bank is daar wellicht een goed voorbeeld van. De bank is de laatste jaren wel in omvang gegroeid, maar gezien de bankencrisis is de aanwas van nieuwe klanten eigenlijk relatief beperkt gebleven. Als oplossingsrichting zou je moeten onderzoeken of het wettelijk afdwingen van duurzaamheid een optie is.
Hoe verzeker je als bank het vertrouwen, was een andere onderzoeksvraag. Vertrouwen is te stimuleren door leiderschap (visie, richting, goede voorbeeld), beter inspelen op de negatieve berichtgeving in de media en door anders te gaan belonen. Schaf bonussen af, schaf beloningen op basis van targets af, maar beloon werknemers bijvoorbeeld op basis van klanttevredenheid. Dat zijn manieren om de cultuur binnen banken te veranderen. En daarmee maak je wél een brug naar de samenleving.
Op basis van de feedback op de pitches, literatuuronderzoek interviews schrijft iedere student een scriptie. Een selectie van de meest relevante voor de sector wordt in april gepubliceerd op het New Financial Forum.
Michiel Brandt - Mijn passie is scheppen uit verbinding. Gedeelde leidende principes brengen meer.
