Van ‘vinklijstjes’ naar ‘think lijstjes’: ga weer zelf nadenken!
Er staat een rem op het zelfdenkend vermogen van professionals uit de financiële sector. Deze rem wordt gevormd door de manier waarop wetten en regels momenteel worden toegepast. Door een doorgeslagen focus op normen van buiten, zoals de ‘vinklijstjes’ van Compliance-afdelingen en externe toezichthouders, wordt er onvoldoende zelf nagedacht over wat acceptabel en onacceptabel gedrag is. Dit geldt voor zowel medewerkers als voor bestuurders van financiële instellingen.
Een interessante parallel die opkomt is het gebruik van een navigatiesysteem in de auto. Op het moment dat de GPS aanstaat stoppen veel mensen met nadenken over de route die ze moeten rijden. Dat apparaatje weet het toch beter, nietwaar? Om vervolgens om te rijden of zelfs volledig te verdwalen. Terwijl je eigenlijk uit ervaring of voorgevoel verdraaid goed wist wat de beste route was. Een fascinerend effect van het buiten onszelf plaatsen van het denken.
De oplossing voor dit probleem is niet om alle wetten, regels en lijstjes af te schaffen, maar om die stuurmechanismen anders in te steken. Zorg dat het geen statische documenten worden, maar prikkels om ons moreel kompas te blijven herijken. Een concreet voorbeeld hiervan is het werken met ‘think lijstjes’: lijstjes met vragen die aanzetten tot nadenken. Die stimuleren tot het voeren van de onderlinge dialoog over wat gewenst en ongewenst gedrag is binnen de eigen organisatie en binnen de sector.
De verschuiving van ‘vinken’ naar ‘thinken’ is wellicht wat uitspraak betreft een kleine stap, maar het effect ervan is erg wezenlijk. Laten we dus vooral weer zelf gaan nadenken!
Petrosjan Damen - Potentieel ontsluiten over grenzen van disciplines, organisaties en sectoren. Dat is waar ik mij op richt, zowel in mijn rol als organisatieadviseur/programmamanager als in mijn rol als ondernemer. Ik ben er van overtuigd dat de sector een stuk sterker kan worden als we anders omgaan met drie soorten grenzen: 1. de grenzen die worden gesteld door wetten & regels, door deze in te zetten op een manier die aanzet tot zelf blijven nadenken, 2. de grenzen tussen financiële instellingen, door vaker samen te werken op niet-concurrentiele gebieden en 3. de grens tussen financiële waarde en maatschappelijke waarde, door in meervoudige waarde ('shared value') te denken en doen.